Zarejestrowanie znaku towarowego to obecnie najlepszy sposób na ochronę praw do Twojej nazwy firmy, produktu albo usługi. Jeżeli więc chcesz zapewnić ochronę swojej marki, powinieneś poważnie pomyśleć o zastrzeżeniu znaku towarowego.
Pamiętaj, że samo nadanie jakiemuś produktowi nazwy nie sprawia, że nikt inny nie może takiej nazwy używać. Podobnie jest w przypadku, gdy rejestrujesz spółkę albo zakładasz działalność gospodarczą – nazwa Twojej spółki/działalności jest wprawdzie chroniona prawnie, ale ta ochrona ma bardzo powierzchowny charakter.
Innymi słowy, jeśli:
masz swoją firmę,
masz swój produkt,
masz jakąś usługę, którą oferujesz klientom
i określasz je jakąś unikatową nazwą, to powinieneś pomyśleć o zarejestrowaniu znaku towarowego.
W tym wpisie opiszę, dlaczego warto rozważyć rejestrację znaku towarowego, jak ocenić co dokładnie powinniśmy zarejestrować oraz jaki zakres ochrony wybrać.
Czym są znaki towarowe?
W dużym skrócie, znaki towarowe to oznaczenia produktów, usług lub też samego przedsiębiorstwa, które:
odróżniają je od innych produktów, usług i firm,
są chronione za pomocą wpisu do odpowiedniego rejestru.
Dla nas najistotniejsze będą dwa takie rejestry, tj. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej (UPRP) oraz Europejski Urząd ds. Własności Intelektualnej (EUIPO).
Z naszej perspektywy, jako osób rejestrujących znak, największą różnicą pomiędzy tymi urzędami jest zakres ochrony, który uzyskujemy w każdym z nich:
znak towarowy zarejestrowany w UPRP jest chroniony na terenie Polski,
znak towarowy zarejestrowany w EUIPO natomiast jest chroniony na terenie całej Unii Europejskiej + innych krajów, wchodzących w skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
Wybór, w którym urzędzie chcemy zarejestrować nasz znak to jedna z ważniejszych decyzji, które musimy podjąć – korzystając z UPRP z jednej strony ograniczymy koszty, ale też zakres terytorialny ochrony będzie węższy.
W wielu sytuacjach może to jednak być wystarczające, chociażby ze względu na krajowy charakter działalności.
Jakie rodzaje znaków towarowych możemy zarejestrować?
Znaki towarowe różnią się między sobą i dzielą się na kilka rodzajów. Podjęcie decyzji dotyczącej tego, jaki znak towarowy chcemy zastrzec to kolejny ważny krok.
Najważniejszy podział dotyczy rozróżniania znaków na:
słowne,
słowno-graficzne,
graficzne (znaki konwencjonalne),
inne niekonwencjonalne znaki (np. dźwięk, zapach).
To jaki rodzaj znaku wybierzemy również ma przełożenie na zakres ochrony, który uzyskujemy:
Znaki słowne chronią jednie warstwę tekstową (fonetyczną).
Znaki słowno-graficzne skupiają swoją ochronę na tym, jak dany znak, w tym wchodzące w jego skład słowo, jest wizualnie postrzegany przez danego odbiorcę – samo słowo też podlega jakiejś ochronie, ale ta ochrona jest słabsza niż w przypadku samych znaków słownych.
Znaki graficzne oczywiście chronią jakiś fantazyjny wygląd naszego oznaczenia.
Znakiem niekonwencjonalnym będzie np. poniższy zapis nutowy melodii, zarejestrowany przez Tetris Holding, LLC (EUTM – 002289049).
Zanim jednak zarejestrujemy znak, musimy wziąć pod uwagę ograniczenia dotyczące samej możliwości rejestracji. Największe problemy dotyczą zwłaszcza znaków słownych.
Kwestią, którą musimy wziąć pod uwagę przy rejestracji znaków jest tzw. „brak zdolności odróżniającej”, czyli sytuacja, w której potencjalny znak towarowy składa się wyłącznie z elementów, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych (są to tzw. znaki opisowe).
Jeżeli znak jest opisowy istnieje spora szansa, że urząd odmówi nam rejestracji, tym samym zapłacone pieniądze przepadną, a my nic nie ochronimy. Te kryteria „opisowości” mogą dotyczyć:
rodzaju towaru (np. Czarne Opony),
jego pochodzenia (np. Polska Kiełbasa),
jakości (np. Pyszne Piwo),
ilości (np. Dwadzieścia Cukierków),
wartości (np. Drogi Perfum),
przeznaczenia (np. Gumka do Mazania),
sposobu wytwarzania (np. Ręcznie Robione Kiełbasy),
składu (np. Czekolada z Migdałami),
funkcji lub przydatności (np. Myjka Ciśnieniowa do Auta).
Tym samym, poza analizą tego, jaki rodzaj znaku towarowego chcemy zastrzec, musimy zbadać, czy w danej formie w ogóle można go zarejestrować.
Sposobem pominięcia problemu opisowości przy znaku słownym jest rejestracja znaku słowno-graficznego. Musimy w takim przypadku pamiętać, że nasza ochrona nie obejmuje samego elementu słownego, a dopiero powiązanie danego słowa z towarzyszącym mu elementem graficznym.
Klasy ochrony, czyli branża w jakiej działamy
No dobrze, załóżmy, że wybraliśmy sobie urząd, rodzaj znaku i wiemy, że nie jest on opisowy. Na co jeszcze musimy zwrócić uwagę?
Istotne na pewno będzie wskazanie czego nasz produkt/usługa dotyczy. To bowiem również ma wpływ na zakres ochrony.
Nie jest bowiem tak, że nasz znak automatycznie wyłącza możliwość zastosowania takiej samej albo podobnej nazwy we wszystkich branżach i w odniesieniu do wszystkich produktów/firm.
Rejestracja znaków towarowych jest bowiem ograniczona do tych produktów/usług, które sobie wybierzemy.
Wyboru dokonujemy przy pomocy tzw. klasyfikacji nicejskiej, czyli podziału na różne sfery działalności, w której znak będzie chroniony.
Informacja o poszczególnych klasach, funkcjonujących w ramach klasyfikacji nicejskiej jest tutaj: klasyfikacja nicejska
Przykładowo, wyobraźmy sobie, że produkuję śrubokręty, a nazwa mojej firmy to „śrubkofesjonaliści”. Rejestruję ją w UPRP, a w trakcie rejestracji wskazuję, że zgodnie z klasyfikcją nicejską moja klasa to 8, bo w jej skład wchodzą narzędzia ręczne (niezasilane elektrycznie). Następnie posługuję się tym oznaczeniem w obrocie. Nikt inny nie może sprzedawać śrubokrętów pod tą nazwą.
Ale gdyby taką samą nazwę chciało wykorzystywać przedsiębiorstwo, zajmujące się remontami i składaniem mebli, to może. Tego typu działalność to już bowiem inna klasa w ramach klasyfikacji nicejskiej, a mianowicie 37 – obejmująca różne rzeczy związane z naprawami, montażem albo budowaniem domów.
Oczywiście nie ma przeszkód abyśmy zarejestrowali znak towarowy we więcej niż jednej klasie, jeśli zajmujemy się produkcją lub świadczeniem usług związanych z różnymi obszarami gospodarki.
Omawiając klasyfikację nicejską warto abyś zwrócił też uwagę na to, że są takie znaki, które mogą być zarejestrowane tylko w niektórych klasach – tam gdzie rzeczywiście będą miały charakter odróżniający.
Przykład poniżej:
Zwróć uwagę na to w jakiej klasie został zarejestrowany ten znak – to klasa 31, obejmująca „nasiona rolnicze i ich mieszanki, nasiona traw i ich mieszanki, trawniki w rolce”. W tej klasie nazwa mecenas ma zdolność odróżniającą, a tym samym, można siebie i swoje produkty (np. jakiś rodzaj nasion) określać tą nazwą.
Natomiast gdybym chciał taką samą nazwę zarejestrować w ramach klasy 45, obejmującej m. in. usługi prawne, to zapewne Urząd odmówiłby rejestracji. Dlaczego? Bo mecenas to po prostu tytuł, którym nazywa się radcę prawnego lub adwokata. Nie ma zdolności odróżniającej, a dodatkowo rejestracja takiego znaku uniemożliwiłaby innym prawnikom tytułowanie się mecenasem.
Koszt rejestracji znaku towarowego
Zastanawiając się w jaki sposób zarejestrować znak towarowy, musimy wziąć pod uwagę również kwestię kosztów – szersza ochrona w EUIPO związana jest też z wyższymi kosztami.
Poniżej przedstawiam informację o kosztach, które musimy ponieść (zapłacić do Urzędu) w związku z rejestracją znaku:
POLSKA – Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
W przypadku rejestracji znaku towarowego w UPRP, koszty rozkładają się na dwa etapy:
Na początku, wraz z wnioskiem o zgłoszenie znaku płacimy:
450 zł za pierwszą klasę towarową/usługową (zgodnie z klasyfikacją nicejską) - jeśli składamy wniosek elektronicznie to opłata ta ulega obniżeniu do 400 zł,
120 zł za każdą kolejną klasę towarową.
Jeśli Urząd zarejestruje nasz znak, płacimy 400 zł za każdą klasę - to obejmuje udzielenie ochrony na pierwszy, dziesięcioletni okres ochronny. Dodatkowo musimy też zapłacić 90 zł za publikację naszego zgłoszenia.
Po upływie 10 lat musimy zapłacić znowu 400 zł za każdą klasę, w ramach której zarejestrowaliśmy nasz znak - oczywiście jeśli chcemy przedłużyć naszą ochronę.
UNIA EUROPEJSKA - EUIPO
W EUIPO proces dokonywania opłat jest nieco mniej skomplikowany. Wraz z płacimy bowiem:
1000 Euro za zgłoszenie w ramach jednej klasy towarowej (850 Euro jeśli dokonujemy zgłoszenia przez Internet),
50 Euro za drugą klasę
150 Euro za trzecią i kolejne klasy.
W ramach tych kwot mamy już zawartą opłatę na pierwszy, dziesięcioletni okres ochrony.
Opłaty za przedłużenie okresu ochrony na kolejne 10 lat są dokładnie takie same.
Dodatkowo, obecnie (od 22 stycznia 2024 r.) można ubiegać się o dofinansowanie unijne, wspierające finansowo rejestrację znaków – SME Fund. Umożliwia on znaczne zmniejszenie kosztów rejestracji w EUIPO przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Dzięki niemu można obniżyć koszty nawet o 75%, co czyni zgłaszanie wniosków o ochronę znaku towarowego przed urzędem unijnym bardzo atrakcyjnym.
Podsumowanie
Rejestracja znaku towarowego nie jest procesem szczególnie skomplikowanym. Potencjalne korzyści z zastrzeżenia swojego znaku towarowego są natomiast znaczne, a prawidłowo przeprowadzona rejestracja zapewnia bezpieczeństwo naszej marki.
Zainteresował Cię temat dyrektywy rejestracji znaku towarowego? Cchesz dowiedzieć się więcej na temat procesu rejestracji albo tego jak uzyskać dofinansowanie z SME Fund? W takim razie zapraszam do kontaktu z nami. Możesz to zrobić, wysyłając maila na adres kontakt@bytelaw.pl albo korzystając z formularza kontaktowego na www.bytelaw.pl.
